Vrije wil versus maakbaarheid?

Vrij wil of maakbaarheid stromingen die dikwijls voor tegenstrijdigheden bezorgen. Ook trouwens op coachgebied. Coaches hebben vaak een specialiteit bijvoorbeeld: persoonlijke groei, business of gezondheid.

De zin: Omgeving is sterker dan wilskracht, valt mij altijd het meest op. Omdat er iets dubbels aan zit, denk ik dan. Vandaar dit artikel: Vrije wil versus maakbaarheid?

Vroeger leerde ik dat je namelijk met wilskracht bergen kon verzetten. “Als je maar een wil hebt, Leo, dan kun je het.” Hiermee wordt bedoeld dat je een vrije wil hebt.

Dit is gedeeltelijk waar vrees ik nu.

Aangezien 95% van onze handelingen onbewust gaan en maar 5% bewust. Voor de duidelijkheid, wilskracht is een bewust proces. Als ik aan het plannen ben voor mijn vakantie, dan moet ik een aantal handelingen verrichten, bijvoorbeeld naar Internet gaan, googelen, vakantie selecteren, boeken en betalen.
Natuurlijk kom ik tijdens het browsen allemaal verleidingen tegen ( onbewust) maar de handelingen die ik verricht daar heb ik wilskracht voor nodig om uiteindelijk op vakantie te kunnen.Dus de kans dat je op wilskracht alleen kan varen is nihil. Blijkbaar zit de kracht in die 95 %. Juist met de juiste mensen omringen in een omgeving waarin je prettig voelt en jezelf kan zijn is dus sterker. Als je elke dat met een goed gevoel kan werken aan je doelen, zal dat op termijn een wereld van verschil maken. Omgeving dwing je niet af door wilskracht, omgeving is er gewoon en je denkt er niet meer over na als ik aan het werk ben.

Heeft stoppen met roken met vrije wil te maken?

Nog een voorbeeld is het stoppen met roken, ik dacht altijd dat ik door wilskracht van het roken bent afgekomen en in zekere zin is dat ook wel een beetje zo, maar ik vergeet dan wel dat sociale acceptatie een essentiële rol heeft gespeeld in mijn besluitvorming om te stoppen met roken.Er zijn namelijk steeds minder plekken om nog te roken, aangezien mensen het roken zijn gaan afkeuren, dus het roken wordt gewoon minder leuk. Onbewust proces? Absoluut.Als je op straat loopt en je zien hondenpoep op straat, dan loop je er toch ook gewoon  om heen, zonder dat je daar nu extra bij nadenkt.Als je een cola of kruidenthee voor je neus krijgt, ga je dan echt elke keer nadenken? Ik neem die thee wel, want dat is gezonder voor me.Natuurlijk niet,  je pak je die cola sneller en vaker dan lief voor je is, omdat je lichaam ( onbewust) zegt, het is gewoon lekker. Betekent dat je nu eigenlijk geen schijn van kans heb om je wil op te leggen? Daar zijn de meningen in de wetenschap over verdeeld.

Zelf denk ik dat je wel degelijk kan voorbereiden dat ik straks kruiden thee pak in plaats van cola, mocht ik dat natuurlijk willen.Je kan namelijk een nieuwe gewoonte in je leven laten indalen.

Hoe? Door elke dag te oefenen in je nieuwe gewoonte. Het is bewezen dat een gewoonte een gewoonte wordt tussen de 18 en 250 dagen.

Achttien dagen heb je nodig om bijvoorbeeld elke week een nieuwe artikel te gaan lezen, tweehonderdvijftig dagen heb je nodig om uiteindelijk het autorijden onder de knie te krijgen. Artikel lezen is een ding waar je aan moet denken. Je leest het artikel wel, of niet. Autorijden zijn zaken die je uiteindelijk onbewust moet gaan verrichten, zoals: gas geven, remmen, in je spiegels kijken, praten met de bijrijder, eventueel radio luisteren.

Al deze bovenstaande processen doe ik nu onbewust, wordt ook wel onbewust bekwaam genoemd.

Zo kan je jezelf ook een nieuwe gewoonte aan leren om meer succes te krijgen in eigenlijk alles wat je doet.

Zelf geef ik coaching en training om een betaalde baan te bemachtigen. Veel cursisten kampen met de moeilijkheid dat ze alleen moeten solliciteren ( vaak geen positieve omgeving hebben), altijd op dezelfde manier aan het solliciteren zijn ( veilige, maar slechte gewoonte), Op de verkeerde banen solliciteren (niemand houdt een spiegel voor ze) en ga zo maar door.

Maakbaarheid gaat niet altijd op!

Zelf heb ik jarenlang op dezelfde banen gesolliciteerd  en jaren lang geen succes gekend, omdat die banen nu eenmaal niet bij me pasten. Zonde van de tijd en energie. Omgeving was niet sterk genoeg om mijn domme fouten uit te wissen. De omgeving die ik natuurlijk zelf gecreëerd heb.

Toen ik in het jaar 1999 op een vakantie was in een villa ergens in de Provence in Frankrijk veranderde er iets bij me die mijn wereldbeeld op zijn kop zette. Die vakantie was niet gratis, maar ik had er voor over om het mee te maken. Blijkbaar moest ik ( onbewust) daar op een of andere manier heen. Deze villa zat vol mensen die van het leven hielden en nieuwsgierig waren naar persoonlijke groei.  Ik werd in die omgeving zo gestimuleerd, zonder daar echt bij stil te staan.

In twee weken tijd melde ik met aan voor een opleiding die totaal niet bij mijn werk paste en binnen een paar maanden had ik een totaal andere baan dan ik gewend was. Wilskracht, een beetje, maar de flow van de groep zorgde ervoor dat ik langer bij mij besluit stond om mijn leven een draai te geven.

Wat zou voor jou nodig zijn om van koers te wisselen? Wat houd je tegen om te doen? Wat is het ergste wat jou kan overkomen, als je dromen in doelen opstelt en het ook gewoon gaan doen? Welke problemen kom je tegen? Hoe ga je deze problemen te lijf?

Zou het leuk vinden om daar iets meer over te horen.

Succes ermee.

Leo van Veenendaal